Para sa Kaisa-isang Tulang Humihinga

Ang aking kuwento ay umiikot lamang sa dalawa:
Hiraya sa umaga, katotohanan sa gabi. Narito ang mga
Reduplikasyon ng mga salitang bibihis ng bugso.
Aahon, bibilis, at tatalon hanggang maabot ang apat na sulok.
Mananahan, at doon mananahan ang aking hapong katawan.
 
Escolta, anak ng Maynila, ako ay ampunin, sa iyong sulok
Maglalakbay tayo nang nakayapak. Mula sa init ng natuyong aspalto,
Magtatagpo tayo sa kung saan iniluwal ang isang anak ng Tundo.
Ako ay luluwas nang madaling-araw kahit dalawang kilometro lang ang humihiwalay sa amin;
Narito ang kasabikan ko, ang mga paa ang aakay patungo sa kanyang ina.
 
Uuwi at sasaluhin ng pinakamagaan na papag. Habang ang
Elesi ang natatanging ingay na naririnig.
Lahat ng pagod ay papawiin ng mapupulang labi;
Sa mga mata ang kahandaan kong umibig sa aking sarili,
At ang mismong init ay magpapatulog sa atin.
 
Ibig ko, sa aking panaginip, tayo ay naglalaro sa gitna ng mga sabi-sabi,
Yaman ko ang ating sigaw sa lipunang hukom ang karaniwan.
Obra natin ang nangagsalitang karanasan,
At ito ay magkakatawang-pakpak sa hangin, at
Narito akong aagapay kahit ikaw ay nakalilipad na.
 
Gigising tayong pinalilibutan ng bunga ng kultura;
Lipon ito ng mga lamanlupa, at ipokritong laman ay butas na pagkatao. Gayunpaman,
Ang pera daw, giliw, ay hindi nabibili ang gusto, nguni’t ako ay
Narito—bihis ng aking luho. Ibig, totoo, ang salapi ay walang silbi,
Gawaran man ako ng pinakamayayamang tao sa lipunan, hindi kailanman makararamdam ng pag-ibig ang perang papel.
 
Ito ang tunay kong pamana: ang tulang malaya at may sukat.
Tambis ko mang bigkasin ang bawa’t taludtod, nguni’t
Ang tono ay sa tinig mo lamang nalalapatan ng awit na
Tatatak sa akin, habang ako ay isang blangkong papel
At dito nating iwawaksi ang kanilang mga alamat.
 
Kikinang ang lahat ng aking luhang pumatak sa magkabilang mata;
Ito ang nahuhulog sa kanilang ilog. Ang bigat ko ang dahilan ng sariling pagkalunod,
Nguni’t, mahal, ako ang sariling look, at ikaw ang barkong lagi kong aabangang dumaong sa
Aking payapang tubig, kahit sa ilalim nito ang mga patay na isdang
Nasawi sa sariling interes ng sangkatauhan.
 
Ginalugad ko ang bawa’t sulok ng tahanang kilala ko, giliw, subali’t
Pare-pareho ang kanilang pintura.
Abo ng nangaligaw na mga kaluluwa ng aking ninunong nakabuhol sa nakasasakal na kultura. Ang sala nito ay
Gawa sa mga halakhak at baro; ito ang paboritong tagpo ng aking lolo habang nililinisan niya ang kanyang antipára. Ang kusina ay may amoy ng tinolang kahinaan daw ng iba, nguni’t
Gamay ng aking lola ang bawa’t hibla ng kanyang asawa.
 
Ang lahat ng sulok ay kasaysayan ng aking kasaysayan. Habang sa
Lababo ang kinakalawang na mga bakal na naging saksi ng mga sigawan ng aking angkan.
Ang kaganapang iyon ay mas malinaw pa sa pumapatak na tubig sa gripo.
Narito ang aking alaala, irog, na tinulungan mong makalimutan ko; at mula sa aparador
Gumapang ako patungo sa kung saan lulan ang iyong pinagluwalan.
 
Ang mga tao ay bigkis ng kanilang pagkakamali, nguni’t bakit
Tanging ikaw ang lumipol sa pagkakabuhol ng aking hikahos?
Sabi nila, “Hindi ako makaaahon sa aking pagkalugmok sa bawa’t krisis”;
Ang tao ay tao sa kani-kanilang mundo, nguni’t
Ikaw ay isang bagay na hindi kailanman kakasya sa aking mga palad.
 
Yuyuko ang mga bulaklak na aking inalagaan sa
Oras na iyong lakaran ang hardin ng aking pagkabata.
Nandito na ang mga paruparo—sila ay nasa kulay ng araw, ng lupa, at ng karagatan.
Gunitâ, ang gunitâ ko ay nasa himpapawid, sa kalakasan ng
Hangin, ako nawa’y panatilihin sa aking pahina.
 
Ito ang aking kuwentong nasa dulong bahagi, nguni’t kailanman ang
Rebolusyon ng aking araw-araw at gabi-gabi ay magpapatuloy.
Ako ang lakas ng kahinaan, ang kahinaan ng aking lakas, at ito ang aking
Yamang hindi sasalubong sa aking hinaharap, sapagka’t sa huli’y
Ako ang mesíyas ng sarili at ikaw ang nag-iisang tulang humihinga.